کمیسیون مقام زن؛ فرصتی برای ارائه ابتکارات و دستاورد های بانوی ایرانی به دنیا - دیار سلمان

به گزارش گروه سیاسی خبرنگاران، خبر عضویت 4 ساله جمهوری اسلامی ایران در کمیسیون مقام زن CSW بازتاب های گسترده ای را در پی داشته است. عضویت ایران در این کمیسیون می تواند فرصتی باشد برای ارائه دستاورد ها و ابتکارات ایران در حوزه زنان. با توجه به اینکه این سومین بار از سال 2011 است که ایران عضو این کمیسیون می گردد، تجربیات گذشته در این جهت می تواند یاری شایانی به هر چه بهتر ارائه و معرفی نوآوری ها و اقدامات حوزه زنان را در پی داشته باشد.

لیلا فلاحتی، مدیر کل امور بین الملل معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، به سووالات مطروحه در این خصوص پاسخ داده که مشروح آن را در ادامه می خوانید.

ساختار و اهداف اصلی کمیسیون مقام زن را به طور مختصر تشریح فرمایید؟

ساختار کمیسیون مقام زن به این صورت است که تا قبل از سال 2011 کمیسیون مقام زن در کنار چند آژانس دیگر فعالیت های حوزه زنان را رصد و انجام می داد مثل یونیفم، آکسفام و دیگر سازمان های بین المللی مرتبط. برخلاف حوزه های دیگر مثل حوزه بچه ها که یک نهاد مستقل در سطح بین المللی دارند مثل یونیسف یا یونسکو که موضوع آموزش را دنبال می نماید، در حوزه زنان فقط چند آژانس کوچک موضوعات مرتبط با زنان را آنالیز و دنبال می کردند.

در سال 2011 پیشنهاد شد که از ترکیب آژانس های کوچک یک نهاد مختص زنان تاسیس گردد که در نهایت نهاد زنان ملل متحد (UN-Women) شکل گرفت. کمیسیون مقام زن نیز به عنوان بخش اجرایی آن باقی ماند.

از نظر تاریخچه، کمیسیون مقام زن از سال 1947 نهادی بود که فعالیت ها و سیاست گذاری های حوزه زنان را در سطح بین المللی انجام می داد و در سوابق آن می توان به 4 کنفرانس دنیای در حوزه زنان اشاره کرد که چهارمین آن همراه با تصویب بیانیه پکن بود. این کمیسیون دو سطح اصلی دارد که یک سطح آن وابسته به سازمان های مردم نهاد است و یک سطح آن وابسته به دولت ها. در سطح دولتی وزیر، معاون رئیس جمهور و یا مقامات ارشد در حوزه زنان به نمایندگی از مراجع ملی حوزه زنان و خانواده مشارکت دارند و در سطح غیردولتی نیز سازمان های مردم نهاد که دارای مقام مشورتی هستند، با این کمیسیون همکاری می نمایند.

این کمیسیون هر سال همزمان با روز دنیای زن، نشستی 10 روزه را از 8 تا 18 مارس هر سال برای آنالیز پیشرفت ها و چالش های پیش روی حوزه زنان در سطح دنیا برگزار می نماید که هم نمایندگان دولت ها و هم نمایندگان سازمان های غیردولتی در این 10 روز درباره مسائل و مسائل و دستاورد های حوزه زنان مصاحبه می نمایند.

کمیسیون مقام زن بیشتر ماهیّت ترویجی، مصاحبهیی و مشورتی دارد و کشور ها از فرصت این کمیسیون برای تبادل تجارب و مصاحبه درباره دستاورد ها و چالش ها استفاده می نمایند. قطعنامه های این کمیسیون جنبه راهبردی دارد و به منظور یاری به برطرف نابرابری ها در حوزه زنان شکل می گیرد. هر 5 سال یکبار نیز کشورها، دستاورد ها و چالش های خود را در 12 محور نگران نماینده در حوزه زنان با هم به اشتراک می گذارند. علاوه بر این، در انتها هر نشست سالیانه قطعنامه هایی صادر می گردد که ابتدا در سطح مناطق جغرافیایی پیشنهاد و سپس در سطح دنیای تصویب می گردد و معیار گزارش های سال های آینده در زمینه دستاورد ها و چالش ها می گردد.

آیا تعداد سازمان های مردم نهادی که می فرمایید، معین است و کسب مقام مشورتی دائمی است؟

تعداد سازمان های مردم نهاد دارای مقام مشورتی در سازمان ملل در حدود 5081 است که از مجموع آن ها 134 سمن دارای مقام مشورتی عمومی و 3974 مقام مشورتی ویژه دارند. در ایران نزدیک به 900 سمن فعال در حوزه زنان و خانواده داریم که تعدادی محدودی از آن ها در حوزه زنان مقام مشورتی دارند و سالیانه در محور تخصصی کمیسیون مقام زن هم بیانیه صادر می نمایند، به عنوان بخش غیردولتی در نشست های غیردولتی شرکت می نمایند و نقش مهمی در انعکاس دستاورد ها در حوزه زنان و خانواده دارند. فرایند دریافت مقام مشورتی به وسیله اکوسوک انجام می گیرد که مستلزم تکمیل فرم و ارائه گزارش های سالیانه است.

انعکاس دستاورد ها و اقدامات ملی کشورمان در ارائه خدمات اجتماعی در حوزه زنان و خانواده و همچنین ارتقا صندلی زنان، در عرصه بین المللی چه واکنش هایی را در پی داشته است؟

نکته بسیار مهم ارائه دستاورد های جمهوری اسلامی ایران و طرح آن در کمیسیون مقام زن است. نحوه فعالیت های این کمیسیون به صورت سالیانه معین شده است؛ از این رو، ایران در طول سال فرصت بسیار خوبی دارد تا دستاوردها، نوآوری ها و ابتکارات خود در حوزه زنان و خانواده را در قالب گزارش های بین المللی منتشر نموده و به این کمیسیون ارائه دهد. دبیرکل سازمان ملل متحد هر سال در گزارشی در خصوص اقدامات و دستاورد ها و چالش ها در محور اولویت دار در سطح دنیای را به کمیسیون مقام زن ارائه می دهد که در این گزارش، بهترین اقدامات و نوآوری ها معرفی می گردد.

خوشبختانه سال جاری در 7 محور گزارش دبیر کل سازمان ملل، اقدامات و دستاورد های ایران نیز منعکس شده بود.

ما در سطح بین المللی اقدامات قابل توجهی در حوزه زنان داریم که باید با هم افزایی از این فرصت ها به صورت تخصصی استفاده کنیم.

اقدامات حقوق بشری ایران در حوزه زنان تحت تبلیغات رسانه ای غربی ها همیشه پنهان مانده، انتخاب ایران در کمیسیون مقام زن با وجود بعضی مخالفت ها از سوی کشور های معاند را چگونه ارزیابی می فرمایید؟

این اولین بار نیست که ایران عضو کمیسیون مقام زن می گردد، پیش از نیز دو دوره عضو کمیسیون مقام زن بوده ایم. از آنجا که بانوان ایرانی نقش بسیار پررنگی عرصه جامعه دارند و در بسیاری از عرصه ها درخشان هستند؛ عضویت ما در این کمیسیون می تواند تاثیرات مثبتی را به همراه داشته باشد. بانوان ایرانی در عرصه های مختلفی خوش درخشیده اند؛ مثلا بسیاری از زنان ایرانی در عرصه کارافرینی و کسب و کار های خورد و کوچک، تعاونی ها در سطح شهر ها و روستا ها پیروز و صاحب برند های معتبر هستند.

علاوه بر این زنان در حوزه علم و فناوری و تکنولوژی های نوین نیز بسیار خوش درخشیده اند اثربخشی آنان در جامعه و بخش های مختلف ثابت شده است. همین توانمندی های زنان ایرانی بهترین راه برای تغییر نگاه های منفی است که معاندین جمهوری اسلامی ایران سعی در القا پیش داوری ها به دنیا دارند.

عضویت ایران از سال 2022 در این کمیسیون آغاز می گردد و محور موضوعات درباره محیط زیست، کاهش خطرپذیری و تغییرات اقلیمی است که بانوان ایرانی فعالیت های فوق العاده ای در این حوزه ها داشتند؛ از برگزاری کارگاه های آموزشی برای زنان، فعالیت های گسترده و خوب سازمان های مردم نهاد کشورمان در حوزه محیط زیست و تغییرات اقلیمی که ذیل اقدامات سازمان محیط زیست صورت می گیرد و بسیاری از آن ها زنان هستند.

در سال 2023 محور موضوعات این کمیسیون بر توانمندسازی زنان و دختران و نوآوری و تحولات در عصر آموزش و دیجیتال برنامه ریزی شده است. ایران از جمله کشور هایی است که در این خصوص فعالیت خوبی دارد. اقدامی که معاونت زنان و معاونت علمی و فناوری با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای کارآفرینی زنان در حوزه دیجیتال مارکتینگ انجام داده اقدامی بسیار مثبت و در جهت توانمندکردن بانوان ایرانی است. اینجا باید اشاره کنم حتی زنان روستایی که به خاطر شیوع کرونا نمی توانند به صورت حضوری محصولات شان را به فروش برسانند با حمایت دولت وام می گیرند و در عرصه دیجیتال محصولات خود را به فروش می رسانند. در این عرصه به آن ها آموزش هم داده می گردد و دیجی کالا نیز بدون اینکه هزینه ای از زنان دریافت کند محصولات آن ها را تبلیغ می نماید تا فروش بروند.

ایران در مجموع کشور هایی است که اقدامات فوق العاده ای برای توانمندسازی زنان در این دوره انجام داده؛ بنابراین کمیسیون مقام زن برای ما فرصتی است تا با ارائه نوآوری ها و دستاورد های حوزه زنان، تبلیغات منفی غربی ها را خنثی کنیم. وقتی اقدامات و دستاورد های حوزه زنان در گزارش دبیر کل سازمان ملل منعکس می گردد به معنای این است که این ظرفیت برای ایران فرصت است و ضرورت دارد با هم افزایی بین دستگاه های مختلف و پرقدرت در عرصه بین المللی برای معرفی دستاورد های بانوان ایرانی حاضر شویم.

من معتقدم معرفی نوآوری ها و دستاورد های بانوان ایرانی یک فرصت فوق العاده است که بسیاری از پروژه هایی که یک عده ای معاند خارج از کشور که با دریافت میلیون ها دلار می خواهند چهره ایران را مخدوش نمایند ما می توانیم با نشان دادن شرایط و ظرفیت واقعی زنان در ایران این تخریب گری را خنثی کنیم.

پیشنهاد شما برای استفاده بهینه از ظرفیت ستاد حقوق بشر در این عرصه و یاری به برجسته ساختن حقوق و صندلی زنان چیست؟

به نظر من ظرفیت ستاد حقوق بشر در این عرصه فوق العاده است. گزارش های دریافتی ستاد در حوزه زنان و توانمندی های آن ها می تواند مستند بسیار خوبی برای کمیسیون مقام زن باشد. مثلا وقتی درخصوص اشتغال زنان صحبت می نمایند ما می توانیم حضور زنان را در کارآفرینی به ویژه در چارچوب شرکت های دانش بنیان و نوتکنولوژی ها ارائه کنیم.

این عرصه می تواند نقش مهمی در برطرف کلیشه ها علیه زن مسلمان در عرصه دنیای داشته باشد. زنان ایرانی در بسیاری از عرصه ها همچون فعالیت های سیاسی، مالی و اجتماعی حضور پررنگی دارند و ما باید با یاری هم کمیسیون مقام زن را ظرفیت و صندلیی برای رساندن صدای بانوان ایرانی به دنیایان ببینیم.