کاربران یوتیوب چگونه درآمدزایی می کنند؟ - دیار سلمان

معادل فارسی ندارد و عمرش به 20 سال هم نرسیده است اما در این مدت کوتاه توانسته جایگاه خود را بعد از گوگل و قبل از فیس بوک در دنیا و رسانه های تصویری دنیا تثبیت کند.

به گزارش خبرنگاران به نقل از ایتنا، صحبت از پلتفرم اشتراک گذاری ویدئو یعنی یوتیوب است. احتمالا و با وجود فیلتر هم ممکن است سروکارتان با این پلتفرم افتاده باشد و فیلمی در آن دیده باشید. حتی برخی از شما ممکن است آنجا فیلمی را به نمایش گذاشته باشید. پلتفرمی که اولین بار توسط پول سازترین مثلث جوان دنیا ساخته شد؛ مثلثی که هم از مثلث مسی، نیمار، سوارز درآمدزاتر بودند و هم از مثلث بیل، رونالدو، بنزما پیروز تر. صحبت از مثلث چاد هورلی، استیو چن و جاوید کریم است؛ سه کارمند سابق شرکت پی پال که توانستند این سرویس را در فوریه 2005 راه اندازی کنند. این مثلث پس از پیروزیت وبگاه فلیکر در بارگذاری عکس، تصمیم گرفتند وبگاهی برای بارگذاری ویدئو ایجاد کنند و به همین منظور، در آپارتمان چن در سانفرانسیسکو میهمانی شام برگزار کردند و آنجا جرقه اصلی تاسیس یوتیوب خورد. اولین ویدئوی بارگذاری شده در یوتیوب متعلق به آقاکریم است. این ویدئو که من در باغ وحش نام دارد جاوید کریم را در باغ وحش سن دیه گو نشان می دهد و در آوریل 2005 به وبگاه یوتیوب ارسال شد و هنوز هم می توانید آن را تماشا کنید.

یوتیوب به سرعت رشد کرد و در ماه جولای سال 2006، اعلام شد که در هر روز در یوتیوب بیش از 65٬000 ویدئو بارگذاری می شود و 100 میلیون بار مورد بازدید قرار می گیرد. در ماه مه سال 2010، 14 میلیارد فیلم در یوتیوب بارگذاری شدند و در هر دقیقه، حدود 60 ساعت ویدئو در یوتیوب بارگذاری می شود. فقط یک سال پس از تاسیس یوتیوب، گوگل در نوامبر 2006 این سایت را با قیمت 1.65 میلیارد دلار خریداری کرد و حالا یوتیوب به عنوان یکی از شرکت های تابعه گوگل فعالیت می کند. بد نیست بدانید انتخاب نام یوتیوب مسائل زیادی را برای سایتی که از لحاظ اسمی شبیه یوتیوب بوده هم ایجاد کرده است. مالک سایت یوتویب بعد از اینکه سایتش توسط کسانی که دنبال یوتیوب بودند به شدت ترافیکش بالا رفته بود، شکایت نامه ای را تنظیم کرد و پس از مدت کوتاهی آدرس سایت خودش را به utubeonline.com تغییر داد.

یوتیوب اصلا چه می کند؟

این پلتفرم به کاربرانش اجازه می دهد تا ویدئوها را آپلود کنند، ببینند و امتیاز بدهند و به اشتراک بگذارند. حتی کاربران یوتیوب می توانند لیست های پخش درست کنند و گزارش از تخلف ها بدهند و سایر کاربران را هم دنبال کنند. کلیپ های ویدئویی، کلیپ های نمایش تلویزیونی، نماهنگ و فیلم های موسیقی، فیلم های کوتاه و مستند، ضبط صدا، تیزر فیلم، پخش مستقیم و سایر مطالبی مثل وبلاگ نویسی فیلم، فیلم های کوتاه اصلی و فیلم های آموزشی از جمله شاخه های فعالیت در یوتیوب هستند؛ قالب هایی که هر کدام طرفداران خودشان را دارند.

کاربرانی که ثبت نام نکردند فقط می توانند فیلم ها را در سایت مشاهده کنند، درحالی که کاربران ثبت نام شده مجازند به تعداد نامحدود فیلم آپلود کنند و نظرات خود را به فیلم ها اضافه کنند.

یوتیوب این اجازه را به کاربرانش می دهد که ویدئوهایش را در بیرون از خود و روی صفحه های وب، وب نوشت ها و شبکه های اجتماعی منتشر کنند. هر ویدئو در یوتیوب به همراه قطعه ای از اچ تی ام ال است که قابلیت انتشار ویدئو در وبگاه ها را ممکن می سازد. کدهای جاسازی و همچنین رتبه بندی و اظهارنظر، می تواند توسط مالک ویدئو غیرفعال شود. در یوتیوب، حدبیشتر مقدار مجاز بارگذاری ویدئوها 15 دقیقه است که می توان با دریافت کد راستی آزمایی، ویدئوها را تا سه ساعت هم بارگذاری کرد.

درباره اثرگذاری یوتیوب جالب است بدانید که در سال 2007، کودکی به نام چارلی در یک ویدئوی کوتاه 56 ثانیه ای انگشت برادر خود را گاز می گیرد و بعد می خندد. فیلم این 56 ثانیه نزدیک به 500 میلیون بار بازدید داشته و در سال 2012 خانواده چارلی پس از طرح شکایت، از پخش این ویدئو مبلغ 150 هزار دلار کسب کردند.

دفتر مرکزی یوتیوب در بالای یک پیتزافروشی و رستوران ژاپنی در سان ماتئوی ایالت کالیفرنیا قرار داشت و اولین ویدئویش که بیش از یک میلیون بازدید داشت، متعلق به تبلیغ نایک با رونالدینیوی برزیلی در نوامبر 2005 بود.

شرایط فعلی یوتیوب

یوتیوب در آستانه شانزده سالگی است و این حجم از تاثیرگذاری برای یک پدیده در این سن و سال شگفت انگیز است. یوتیوب در حال حاضر بیش از دو میلیارد کاربر فعال ماهانه دارد و بیش از 70 درصد زمان های مشاهده ویدئو در یوتیوب، با استفاده از تلفن همراه صورت می گیرد. بیش از 100 کشور، ورژن یوتیوب مربوط به خود را دارند و یوتیوب دومین موتور جست وجوی بزرگ در دنیاست. روزانه 51 درصد از کاربران یوتیوب از وب سایت بازدید می کنند و هر دقیقه 500 ساعت محتوا در یوتیوب آپلود می شود که عدد بزرگ و عجیبی است و عجیب تر اینکه روزانه یک میلیارد ساعت ویدئو در یوتیوب تماشا می شود.

بینندگان یوتیوب، آرامش و سرگرمی را مهم ترین دلایل تماشای ویدئوهای یوتیوب عنوان کرده اند و 75 درصد بزرگسالان، در حال استراحت در خانه با استفاده از تلفن همراه ویدئوهای یوتیوب را تماشا می کنند. بینندگان ویدئوهای موبایلی یوتیوب بیش از هر شبکه تلویزیونی دیگری افراد 18 تا 19 ساله اند. 81 درصد از کاربران اینترنت آمریکا که بین سنین 18 تا 25 سال هستند، از یوتیوب استفاده می کنند. در میان کسب وکارها، یوتیوب دومین پلتفرم محبوب برای قرار دادن ویدئوها و سومین پلتفرم محبوب برای بازاریابی محتوایی اینفلوئنسرهاست. براساس تحقیقات اجرا شده در آمریکا و اروپا، یک تبلیغ در یوتیوب در تلفن همراه، 84 درصد بیشتر از یک تبلیغ تلویزیونی احتمال دارد که توجه مشتری را جلب کند. بین کانال های دیجیتال، یوتیوب بیشترین تاثیر را در خرید دارد.

یوتیوب حتی در کرونا هم حاشیه کم نداشته است. گاردین چندی پیش گزارشی منتشر کرد که براساس آن و طبق گزارش یک شرکت تحقیقاتی غیرانتفاعی به نام TTP، یوتیوب در بحبوحه شیوع ویروس کرونا همچنان اجازه انتشار آگهی هایی در ویدئوها را می دهد که داروهای جعلی مانند گیاهان و معجون های مختلف را برای درمان ویروس کووید-19 تبلیغ می کنند.

طبق این گزارش حداقل هفت ویدئو با چنین محتوایی در یوتیوب مشاهده شده که اسپانسرهای مختلفی از جمله برنامه تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری دونالد ترامپ، فیس بوک، شرکت بیمه لیبرتی، استارتاپ جریان Quibi و وب سایت Masterclass.com دارند. مثلا عنوان یکی از این آگهی ها درمان ویروس کرونا با داروهای خانگی است. برخی از این ویدئوها حاوی توصیه های بهداشتی غیرایمن بودند. به نوشته این نشریه، پس از تماس با یوتیوب، چهار مورد از ویدئوهای ناقض قوانین حذف شدند.

سه ویدئوی دیگر همچنان در یوتیوب وجود دارند زیرا به گفته سخنگوی یوتیوب به طور مستقیم اطلاعات جعلی را تبلیغ نمی کنند بلکه حاوی نکاتی درباره سلامتی اند. یوتیوب ادعا می کند هزاران ویدئو حاوی اطلاعات جعلی و محتوای خطرناک درباره ویروس کووید-19 را حذف کرده است. این در حالی است که گوگل، فیس بوک و پلتفرم های دیجیتال دیگر به شدت تلاش دارند اخبار جعلی درباره ویروس کرونا را کنترل و منابع با کیفیت را درخصوص اطلاع رسانی کووید-19 اولویت بندی کنند. اما به گفته TTP به نظر می رسد یوتیوب از این فرایند پیروی نمی کند.

یوتیوب چقدر و چرا پول می دهد؟

یوتیوب فقط مخصوص جوانان نیست. حتی اگر مخاطبان مورد نظر شما گروه های سنی بزرگ تر باشند باز هم می توانید از یوتیوب پول کسب کنید؛ چه این کار را از طریق تبلیغات پولی انجام دهید و چه از طریق بازاریابی محتوایی. علاوه بر این اگر والدین، فارغ التحصیلان دانشگاه، افراد دارای حقوق بالا یا ترکیبی از این افراد را هدف قرار می دهید، یوتیوب باز هم یک کانال با ارزش برای شما و کسب وکارتان است. بار دیگر بیان می کنیم که یوتیوب برای همه گروه های سنی ارزش دارد و نه فقط نوجوانان و جوانان.

اما یوتیوب به ازای هر بازدید چقدر پول می دهد؟ یکی از سوالاتی که ممکن است در ذهن شما به وجود بیاید همین است. ممکن است افرادی را در یوتیوب دیده باشید که از امکانات حرفه ای و زندگی مرفه خود فیلم می گذارند و این سوال برایتان پیش بیاید که این افراد چه مقدار درآمد دارند؟ به طور دقیق نمی توان گفت دقیقا یوتیوب چند دلار پول می دهد؛ یوتیوب به ازای هر 1000 بازدید حدودا بین یک تا دو دلار به شما پول می دهد. اما به این موضوع دقت کنید که یوتیوب در ازای دیدن تبلیغ های ویدئو به شما پول می دهد. گاهی اوقات بیننده هنگام نمایش تبلیغ چند ثانیه فیلم را رد می کند تا تبلیغ نمایش داده نشود یا از ابزارهای مسدودکردن تبلیغ یا از نسخه premium یوتیوب استفاده می کند، در این صورت یوتیوب برای این بازدیدها به شما پولی پرداخت نخواهد کرد.

شاید با خود می گویید این مبلغ ناچیز و کم است اما اجازه دهید با جزئیات بیشتری توضیح دهیم؛ حتما دیده اید که بیشتر فیلم ها حداقل دو تبلیغ دارند. شما می توانید چندین تبلیغ را در فیلم خود قرار دهید. 1000 بازدید که بالاتر گفته شد، فقط برای یک تبلیغ است اما اگر به طور مثال چهار تبلیغ در ویدئوی خود قرار دهید، یوتیوب در ازای هر 1000 بازدید حدودا بین چهار تا هشت دلار به شما پول می دهد. اگر هر فیلم شما تقریبا 100 هزار بازدید داشته باشد و چهار تبلیغ در آن قرار دهید، در ازای هر فیلم تقریبا 400 دلار درآمد خواهید داشت. دقت کنید در ازای هر یک فیلم! نکته ای که وجود دارد این است که یوتیوب بابت فیلم های علمی بیشتر پول می دهد. در صورتی که بتوانید فیلم های آموزشی جذاب و پرمخاطب تولید کنید، درآمد شما از سایرین بیشتر است.

یوتیوب و ایران

یوتیوب از سال 2005 به شکل دوره ای در ایران فیلتر می شد اما پس از انتخابات ریاست جمهوری سال 1388 و فضای متشنج آن سال ها، این سرویس به کل فیلتر شد. ابتدا تصور می شد یوتیوب به دلیل پخش فیلم غیراخلاقی یکی از بازیگران زن سریالی مشهور فیلتر شده است که بعدها این فرضیه باطل شد. اگرچه تصور می شد این مجموعه پس از رفع ناآرامی ها رفع فیلتر شود و مجددا در دسترس کاربران قرار گیرد اما این اتفاق تا به امروز رخ نداده است. البته فیلتر وب سایت هایی نظیر یوتیوب که به واسطه محتوای متنوع و کاربردی، مورد رجوع مکرر عمده کاربران است، بی شک تاثیر چشمگیری در گسترش استفاده از ابزارهایی نظیر فیلترشکن داشته اما سخنی از رفع فیلتر یوتیوب به میان نمی آید.

در سال های اخیر بارها صحبت از رفع فیلتر یوتیوب شد اما پس از آغاز به کار آپارات در ایران، رسما رفع فیلتر یوتیوب در یک توافق نانوشته به بایگانی سپرده شد و تا به حال که خبری از آن نیست. نکته جالب ماجرا اینکه ارتباط هنرمندان با یوتیوب و کسب درآمد از آن، قطع نشده است.

پربازدیدترین ویدئوهای یوتیوب

موزیک ویدئوهای پربازدید یوتیوب با میلیارد سر و کار دارند. 10 موزیک ویدئوی برتر یوتیوب در دهه گذشته بیش از 35 میلیارد بازدیدکننده داشته است. البته رکورد این بازدیدها در دست کره ای هاست. گنگنم استایل بیش از یک میلیارد بار در یوتیوب دیده شد. گنگنم استایل اولین ویدئویی است که در یوتیوب بیش از یک میلیارد بار دیده شده است. این موزیک ویدئوی کره ای، موجب معروفیت دنیای خواننده آن یعنی سای شد. رکورددار قبلی، جاستین بیبر، خواننده بریتانیایی بود که قبل از گنگنم استایل بیشترین بیننده را داشت.

کمپانی گوگل که مالک یوتیوب است، می گوید که موزیک ویدئوی گنگنم استایل به طور متوسط هفت تا 10 میلیون بار در روز توسط کاربران اینترنت دیده شده است. نام این موزیک ویدئو از محله ای در حاشیه شهر سئول، پایتخت کره جنوبی برگرفته شده است و در آن چهره اصلی با افراد مختلف در مکان های گوناگون و در شرایط های متنوع می رقصد. گنگنم استایل چندی پیش جایزه معتبر ام تی وی اروپا را به خود اختصاص داد و موزیک ویدئوی سال شد و در 28 کشور دنیا هم به رتبه نخست جدول موزیک ویدئوها راه یافت. گنگنم استایل با بیش از پنج میلیون لایک به عنوان محبوب ترین ویدئوی وب سایت یوتیوب در کتاب رکوردهای گینس ثبت شده است.

اما کسانی هم بودند که رکورد کره ای ها را شکستند. لوییس فونسی و ددییانکی با ترانه Despacito خود رکوردهای بسیاری را شکستند و به این ترتیب جای تعجب ندارد که موزیک ویدئوی آن در یوتیوب نیز عملکرد مشابهی داشت. در واقع این موزیک ویدئو نه تنها پربازدیدترین موزیک ویدئو در یک دهه اخیر در یوتیوب است بلکه پربازدیدترین موزیک ویدئو در تاریخ این پلتفرم اجتماعی نیز به شمار می آید. ویدئوی Despacito تا به امروز بیش از 58/6 میلیارد بازدید در یوتیوب داشته و این مربوط به موزیک ویدئویی است که آهنگ اورجینال و رسمی در آن است، نه ریمیکس جاستین بیبر از آن.

رتبه بعدی به اد شیران تعلق دارد و موزیک ویدئو Shape of You که در 2017 توسط این خواننده منتشر شد و تا به امروز بیش از 54/4 میلیارد بازدید در یوتیوب داشته که آن را به دومین موزیک ویدئوی برتر یک دهه اخیر تبدیل می کند.

صداهای محبوب خارجی ها، از یگانه تا چاوشی

نگاهی به فعالیت های اخیر هنرمندان نشان می دهد در سال های اخیر صرفا دنبال کننده و تماشاگر یوتیوب نبودیم و توانسته ایم مخاطب هم جذب کنیم. محسن یگانه با قطعه بهت قول میدم رکورددار هنرمندان ایرانی در یوتیوب است. این نماهنگ طبق آنچه گفته می شود، به شیوه قانونی در اختیار یوتیوب قرار گرفته و باعث شده درآمد بالایی نصیب یگانه شود. بیش از 80 میلیون بازدیدکننده از سال 2016 تا به امروز این نماهنگ را دیده اند.

براساس آنچه از سیستم درآمدزایی یوتیوب آموخته اید، خودتان حساب کنید که چه درآمدی نصیب محسن یگانه یا تهیه کننده او شده است. نکته جالب درباره این نماهنگ اما نظرات مخاطبان کشورهای دیگر است که بیشترشان کمترین آشنایی را با زبان فارسی دارند. ترکیه، کویت، مراکش، آمریکا، افغانستان، تاجیکستان، عراق، بلغارستان و مالدیو چند کشوری هستند که با نگاهی سرسری به کامنت های زیر این ویدئو به چشم می خورند. نکته مهم این است که صدای موسیقی خواننده ای ایرانی در این پلتفرم در سراسر دنیا شنیده شده است. این آهنگ و یگانه آنقدر مشهور شدند که برخی خوانندگان کشورهای دیگر هم تمایل به اجرای آهنگ های مشترک با او داشتند.

بعد از یگانه، گروه موسیقی ایوان بند با ترانه عالیجناب عشق رقم بازدید 22 میلیون بار را به نام خود ثبت کرده است. این بار هم ردپای کامنت های حمایتی دیده می شود.

کلیپ و آهنگی که محسن چاوشی برای فیلم سینمایی شبی که ماه کامل شد خوانده، در یوتیوب بیش از یک میلیون ونیم بازدیدکننده دارد. آهنگ سنگ صبور او هم که مربوط به فیلم سنتوری است نزدیک به هفت میلیون بازدید دارد. آهنگ او برای سریال شهرزاد هم در میان پربازدیدهای یوتیوب قرار گرفته.

آهنگ چه کردی سریال شهرزاد با صدای امین بانی با بازدید 10 میلیونی از نماهنگ های پربازدید یوتیوب است.

فرزاد فرزین با آهنگی که برای سریال عاشقانه خوانده هم نزدیک به سه میلیون بار دیده شده است.

اگر زمینه های قانونی و سازوکاری درست شکل بگیرد، یوتیوب می تواند بستری مناسب و موثر در معرفی موسیقی و هنر ایران باشد. موسیقی ایران هرچند در سال های اخیر در جهت سراشیبی است، اما در چهاردهه اخیر آنقدر آثار فاخر و جذاب ساخته شده که بتواند خوراک چندماه یوتیوب را تامین کند. مردم دنیا دنبال اثر استاندارد و نزدیک به روح حقیقت هستند و یوتیوب می تواند مانند دیگر پلتفرم ها این شرایط را مهیا کند و خودش وسیله ای برای انتقال فرهنگ باشد.

خرس تکرار نمی شود؟

خرس ساخته خسرو معصومی فیلمی بود که چندی پیش به صورت غیرقانونی در یوتیوب منتشر شد. انتشار این فیلم صدای کارگردان و تهیه کننده آن را درآورد و تهیه کننده های دیگر هم به این موضوع اعتراض کردند و خواستار پیگیری و شناسایی عامل آن شدند. ظاهرا قراردادی بین یوتیوب و کسی که این فیلم را در اختیار آنها قرار داده، بسته شده است. البته رستاخیز هم چنین مسئله ای را داشت که قرار بود حل شود و اختلافات مالکان باعث بروز چنین اتفاقی شده بود.

مرتضی شایسته از تهیه کنندگان سینما با اشاره به مساله حق انتشار در ایران گفت: ابتدا باید این مساله حل شود تا از انتشار دزدی و غیرقانونی بخش بزرگی از فیلم ها جلوگیری کنیم. کار کردن با یوتیوب بد نیست، به شرطی که قانونی و از جهت صحیح باشد.

شایسته با اشاره به ماجرای فیلم خرس اضافه نمود: تهیه کنندگان سینما راه حلی اندیشیده اند که ماجرای فیلم خرس تکرار نشود و جلوی یوتیوب هم گرفته شود. اولین قدم این است که جلوی انتشار غیرقانونی فیلم ها در یوتیوب گرفته شود و سپس راه حل قانونی اش طی شود. برخی آدم ها سر خود فیلم ها را در یوتیوب به اسم خودشان ثبت کرده اند و الان در تلاشیم این مالکیت ها از دست آنها خارج شود.

او تعداد فیلم هایی را که غیرقانونی به یوتیوب داده شده اند، در حدود 500 تا 600 عنوان خواند و گفت: برخی فیلم ها که به صورت قانونی به یوتیوب داده شده اند ماهیانه بین 16 تا 17 هزار دلار درآمد داشته اند و خودم هم قرار است فیلم هایم را به شکل قانونی دراختیار یوتیوب قرار بدهم.

نه دلدادگی، نه قهر

هرچند یوتیوب همچنان در ایران فیلتر است اما کاربران میلیونی ایرانی یوتیوب به دنبال راه های کسب درآمد بیشتر یا شهرت بیشتر در این پلتفرم هستند. البته این پلتفرم ایرادات و ضعف هایی هم دارد که غیرقابل کتمان است اما واقعیت این است که نمی توان منکر تاثیرگذاری اش شد. سایت آپارات با الگوبرداری از یوتیوب و با هدف بومی سازی ویدئوها و محیط، چند سال پیش آغاز به کار کرد و تاحدودی هم پیروز بوده است اما دامنه نفوذ آن به اندازه یوتیوب نبوده و قدم بزرگی برای معرفی هنر ایرانی برنداشته است.

شاید اگر سازوکار مناسبی برای درآمدزایی هنرمندان ما از پلتفرم هایی مانند یوتیوب و آپارات مهیا شود، دیگر شاهد گلایه های آنها و حتی مهاجرتشان به بهانه مسائل اقتصادی نباشیم و سایت های شرط بندی هم سراغ آنها نیایند.

تکلیف رابطه مان با یوتیوب و پلتفرم های اینچنینی را باید روشن کنیم. سیاست کج دار و مریز این سال ها نیاز به تغییر دارد. این تغییر باید با توجه به منافع و مصالح ملی خودمان باشد و با رعایت موازین قانونی. درآمد کالای ایرانی باید به صاحبان ایرانی اش برسد و هنر فاخر ایرانی هم باید جای خودش را در دنیا باز کند و طرفدارانش را بیابد. پلتفرم های مطرح را باید به چشم فرصتی برای عرضه شدن در دنیا دید و البته این همزیستی می تواند عوارضی هم داشته باشد که باید از آنها مراقبت کرد تا آسیب زننده نباشند.