چرا گاهی حتی با ورزش هم وزن کم نمی کنیم؟ - دیار سلمان

غزال زیاری: اگر شما هم جزو آن دسته افرادی هستید که به امید کاهش وزن، به صورت منظم ورزش می کنید ولی گاهی اثری از کاهش وزن نمی بینید، این مقاله مخصوص شماست.

این احتمال وجود دارد که شما فاکتوری کلیدی در متابولیسم که مانع از سوزاندن چربی در طول تمرینات ورزشی می گردد را نداشته باشید. درعین حال این امکان وجود دارد که در هنگام ورزش کردن، اکسیژن کمتری مصرف می کنید. بدین ترتیب حتی ممکن است در معرض خطر افزایش وزن که منجر به چاقی و دیابت می گردد نیز قرار بگیرید. مطالعات تازه حاکی از آن است که شاید بتوان از راه های تازهی به جز مصرف داروهایی که به هدف کاهش اشتها تجویز می شوند، برای هدف قرار دادن چاقی بهره برد.

مولکول PGC-1⍺ چیست؟

محققان دانشگاه کوبه اخیرا به سراغ مولکول سیگنالی به نام PGC-1⍺ (a) رفته اند که در سوزاندن چربی در حین ورزش نقش دارد.

البته بدن انواع مختلفی از این پروتئین، ازجمله انواع b و c آن را فراوری می نماید. این دو پروتئین باوجود تفاوت های زیادشان با مولکول سیگنال a، عملکرد مشابهی دارند و مقدار فراوری انواع b و c این پروتئین در عضلات در طول تمرینات ورزشی، بیش از 10 برابر مولکول a است؛ درحالی که نسخه a در طول تمرینات ورزشی، افزایش چشمگیری ندارد.

آزمایش مقایسه اثرگذاری این پروتئین ها

اوگاوا واتارو، متخصص غدد درون ریز دانشگاه کوبه و اعضای تیمش این فرضیه را مطرح کردند که مولکول های b و c مسئول متابولیسم انرژی در طول تمرینات ورزشی هستند. به زبان ساده تر این مولکول ها در حین ورزش کردن به شما یاری می نمایند تا چربی بسوزانید.

برای این آزمایش، آن ها با اعمال تغییراتی در غدد موش ها، موش هایی را مورد آزمایش قرار دادند که فاقد مولکول های سیگنالb وc بودند و تنها نسخه a را در بدنشان داشتند. در ادامه آن ها رشد عضلات، چربی سوزی و مصرف اکسیژن در بدن این موش ها را در سه مرحله مختلف، یعنی استراحت، ورزش کوتاه مدت و تمرینات طولانی مدت مقدار گیری کردند.

درعین حال آن ها در آزمایش مشابهی، داوطلبان انسانی مبتلا به دیابت نوع 2 و داوطلبان سالم را موردآنالیز قرار دادند. باید این را در نظر داشت که چاقی و دیابت نوع 2 نیز ممکن است سطح مولکول های سیگنال در بدن را کاهش دهند.

محققان به این نتیجه رسیدند که موش های فاقد مولکول های b و c نمی توانستند تا سریع با فعالیت های کوتاه مدت تطبیق بیابند؛ یعنی در حین و بعد از تمرین، اکسیژن کمتری مصرف می کردند و درنتیجه چربی کمتری می سوزاندند. آن ها با آنالیز آزمایش داوطلبان انسانی هم به نتایج مشابهی دست یافتند.

بدین معنا که هم افراد سالم و هم افراد مبتلا به دیابت نوع 2، با فراوری پروتئین های b و c بیشتر، اکسیژن بیشتری مصرف می کردند و درنتیجه چربی بدن کمتری داشتند.

درعین حال این مطالعه نشان داد که ورزش طولانی مدت، ممکن است برای افرادی که بدنشان فقط پروتئین نوع a فراوری می نماید، مفید باشد. موش هایی که به طور منظم شش هفته تمرین کردند، بدون توجه به اینکه آیا بدنشان قادر به ساختن پروتئین های b و c هست یا خیر، رشد عضلانی بیشتری داشتند.

نسخه های مختلف مولکول سیگنال PGC-1⍺، در مقابل محرک های مختلف واکنش نشان می دهند. نسخه مولکولa که نسخه استاندارد است، در واکنش به ورزش های طولانی مدت فراوری می گردد؛ اما نسخه های جایگزین، یعنی مولکول های b و c، در واکنش به ورزش های کوتاه مدت یا قرار گرفتن در معرض سرما فراوری می شوند.

واکنش مولکول جادویی در برابر سرما

محققان درعین حال، عملکرد مهم دیگری از پروتئین PGC-1⍺ و انواع آن را کشف کردند که می تواند بر نحوه واکنش نسبت به سرما تأثیرگذار باشد. آن ها این بار در جریان آزمایش، بر روی تغییرات PGC-1⍺ در بافت چربی تمرکز کردند. وقتی موش ها در معرض سرما قرار گرفتند، پروتئین های b و c بیشتری فراوری کردند که به آن ها برای سوزاندن چربی در راستای گرم نگه داشتن بدنشان یاری می کرد. درنتیجه موش هایی که قادر به فراوری پروتئین های b و c نبودند، با قرار گرفتن در معرض سرما، با کاهش چشمگیر دمای بدنشان روبرو شدند.

این یافته نشان می دهد که نسخه های b و c مولکول سیگنال ممکن است به جز تمرینات ورزشی، در روبروه با انواع محرک های کوتاه مدت نیز واکنش های متابولیکی نشان دهند و نکته اصلی به توانایی افراد برای سوزاندن چربی در حین و بعد از ورزش مربوط می گردد.

کوشش برای فراوری داروهای مؤثرتر

اوگاوا و اعضای تیمش با ابراز نگرانی از شایع شدن استفاده از داروهای ضد چاقی گفتند: اخیراً داروهای ضد چاقی متعددی که باعث سرکوب اشتها می شوند، ساخته شده اند و در بسیاری از کشورهای جهان تجویز می شوند؛ اما درواقع هیچ دارویی وجود ندارد که با افزایش مصرف انرژی، به مبارزه با چاقی برود.

اگر بتوان ماده ای را یافت که باعث افزایش مقدار نسخه های b و c در بدن انسان گردد، می توان داروهایی را فراوری کرد که مصرف انرژی را در حین انجام فعالیت های ورزشی یا حتی بدون ورزش کردن، افزایش دهد. چنین داروهایی می توانند، مستقل از محدودیت ها و رژیم های غذایی، باعث لاغر شدن افراد شوند.

محققان اکنون در حال آنالیز روند افزایش مقدار پروتئین های b و c در ماهیچه ها در هنگام ورزش کردن هستند.

منبع: bgr

227227