مغلطه ی تناقض (Inconsistency) ، مغلطه به زبان آدمیزاد (140)
به گزارش دیار سلمان، تعریف: مغلطه تناقض موقعی اتفاق می افتد که شخصی دو (یا چند) بیانیه مطرح کند که امکان صحیح بودن هردویشان وجود نداشته باشد. به عبارت کلی تر، تناقض موقعی اتفاق می افتد که شخصی به دو دیدگاه/باور ناسازگار با یکدیگر اعتقاد داشته باشد. نقل قول های معروف یوگی برا (Yogi Berra)، بیسبال باز آمریکایی (حتی آن هایی که احتمالاً ساختگی هستند) مثال خوبی از مغلطه های مختلف، علی الخصوص مغلطه تناقض هستند.
معادل انگلیسی: Inconsistency
معادل های جایگزین: تناقض درونی، ناسازگاری منطقی
مثال 1:
بیشتر حرف هایی رو که گفتم من نگفتم.
یوگی برا
شرح: می دانم این مثال نیازی به شرح ندارد و من هم نمی خواهم به هوش شما توهین کنم، ولی برای حفظ انسجام ساختار کتاب ضروری است شرحی ارائه دهم. اگر یوگی چیزی گفته باشد، یعنی آن را گفته و این موضوع با ادعایش مبنی بر این که این حرف ها را نگفته تناقض دارد. این مثال هم تناقض درونی ست، هم تناقض منطقی. درونی بودنش به خاطر این است که تناقض داخل خود بیانیه گنجانده شده است و به هیچ فرضیه یا استدلال دیگری وابسته نیست.
مثال 2:
دیگه کسی نمی ره اونجا. زیادی شلوغ شده.
یوگی برا
شرح: باز هم عذر می خواهم، ولی برای حفظ انسجام و این حرف ها باید این مثال را هم شرح دهم… اگر دیگر کسی به مکانی نرود، امکان ندارد زیادی شلوغ شده باشد، چون زیادی شلوغ یعنی آدم های زیادی آنجا رفته اند. این مثال هم تناقض درونی ست، هم تناقض منطقی.
استثنا: گوینده باید بتواند شرح دهد که چرا باورهایش متناقض نیستند.
هدایت: به اعتقادات تان خوب فکر کنید. آیا برخی هایشان با یکدیگر تناقض دارند؟ آیا باورهایتان با رفتار و کارهایی که انجام می دهید تناقض دارند؟
منابع:
مغلطه ای رایج در اینترنت. منبع آکادمیک برای آن یافت نشد.
ترجمه ای از:
Logically Fallacious
منبع: دیجیکالا مگ