جدول بازدهی بورس های دنیا؛ زیمبابوه، ایران و ونزوئلا در صدر! - دیار سلمان

به گزارش خبرنگاران آنالیز ها نشان می دهد شاخص بورس های زیمبابوه، ایران و ونزوئلا به ترتیب رتبه های اول تا سوم جدول بازده بازارهای سهام دنیا را کسب نموده اند. در میان سایر بورس های دنیا فقط بورس آمریکایی نزدک با 22 درصد رشد، بورس های دانمارک و عربستان با 13 درصد افزایش شاخص و بورس شانگهای با رشد 12 درصدی شاخص در جمع بورس های سودده در 6 ماه نخست سال 2020 جای گرفته اند. آمارها نشان می دهد شاخص بورس کاراکاس به عنوان اصلی ترین بازار مالی ونزوئلا امسال میلادی را با عدد 90 هزار و 224 شروع کرد و تا روز 7 ژوئن 270 درصد رشد کرد و اکنون منحنی شاخص این بورس روی عدد 333 هزار و 877 نهاده شده است. اما با لحاظ تورم 2297 درصدی ونزوئلا، نرخ تعدیل شده شاخص بورس کاراکاس در سال 2020 به منفی 4/ 7 درصد می رسد. در مقابل طبق محاسبات دنیای اقتصاد بازده تعدیل شده شاخص کل بورس تهران در همین مدت 325 درصد بوده است. بنابراین حتی بازده اسمی شاخص کل بورس تهران از کاراکاس که اقتصادش متاثر از سطوح تورمی بسیار بالاست هم پیشی گرفته است.

بورس تهران پس از بورس زیمبابوه رتبه دوم بورس های پربازده در سال 2020 را به خود اختصاص داد و از بورس ونزوئلا پیش افتاد. با ثبت رشد 365 درصدی شاخص کل بورس تهران از ابتدای سال 2020 میلادی تا به امروز، خاطره رشد سریع قیمت سهام در بورس ونزوئلا تداعی شد. در این میان آنالیز ها نشان می دهد هر چند شاخص بورس ونزوئلا از ابتدای سال میلادی رشدی معادل 270 درصد را ثبت نموده است، اما با تعدیل اثر تورم، نوسان شاخص بورس این کشور منفی 4/ 7 درصد است. این در حالی است که بازده تعدیل شده شاخص کل بورس تهران در همین مدت حدود 325 درصد است.

تب ونزوئلایی؟

پس از ثبت رشد 187 درصدی شاخص کل سهام در سال 98، صحبت درخصوص بورس و کسب سودهای نجومی در این بازار به نقل محافل عمومی تبدیل شد. از جمع های خانوادگی گرفته تا مترو و تاکسی و اتوبوس همه جا صحبت از بورس بوده و هست. شرایطی که سبب شد تا بازار سهام با هجوم سیلی از نقدینگی سرگردان همراه گردد. از این رو ارزش معاملات خرد سهام که در سال های قبل به زحمت سطوح 100 میلیارد تومانی را تجربه می کرد، در سال 99 هر روز رکوردی جدید از خود به جا می گذاشت و دیروز 30 هزار میلیارد تومان نیز رسید. حتی در دورانی که ویروس کرونا در جان و روان مردم ایران رسوخ نموده و کشتار زیادی به راه انداخته است، در کارگزاری ها خبری از رعایت فاصله اجتماعی نیست و صاحبان نقدینگی های خرد و کلان مترصد ورود به گردونه معاملات سهام هستند. شاهد این مدعا صدور بیش از 2 میلیون کد معاملاتی جدید در امسال است. همین هجوم نقدینگی اصلی ترین عامل تداوم رشد قیمت سهام شد. جایی که شاخص کل بورس تهران تنها در 70 روز معاملاتی سپری شده از سال 99، با رشد بی سابقه 240 درصدی همراه شد. شرایط فعلی اقتصاد ایران و اقبال عمومی به بازار سهام اما یادآور ونزوئلا است. ونزوئلا در سال های اخیر با ابر تورم دست وپنجه نرم می نماید و بر اساس آخرین رتبه بندی شاخص فلاکت، برای پنجمین سال متوالی رتبه اول فهرست را به خود اختصاص داده است. از این رو در شرایطی که شرکت های این کشور فعالیت خاصی ندارند، سرازیر شدن جریان نقدینگی کسب و کارهای کوچک و هم چنین سرمایه های شخصی به بورس این کشور منجر به رشد شاخص های بازار سهام ونزوئلا شده است. این مهم دنیای اقتصاد را بر آن داشت تا به آنالیز شاخص های کلان مالی در دو کشور ایران و ونزوئلا بپردازد.

رشد بورس تهران در فضای تورمی

تورم، این روزها اصلی ترین دشمن معیشت مردم ایران به شمار می آید. عواملی مانند انتشار ویروس کرونا و به تبع آن تعطیلی موقتی بیشتر کسب وکارها، کاهش نرخ سود سپرده های بانکی و افزایش نگرانی مردم برای فرار از تورم باعث استقبال بالایی از بازار سرمایه شده است. از سوی دیگر رشدهای بی سابقه و رکوردشکنی های این روزهای بازار سرمایه باعث جذابیت این بازار برای اغلب مردم شده و این فکر به وجود آمده است که برای حفظ سرمایه خود از تورم موجود، به بازار سرمایه رو بیاورند. بازار سرمایه را اما می توان دماسنج مالی هر کشور قلمداد کرد که انتظارات تورمی را به رخ می کشد. در این فضا بعضی از تحلیلگران درخصوص بروز ابرتورم در صورت تداوم رشد قیمت سهام هشدار می دهند. در اینکه تورم بالا و رو به افزایش است جای بحث وجود ندارد؛ اما در خصوص اینکه اقتصاد ایران در حال حاضر دچار ابرتورم است یا به زودی وارد ابرتورم می گردد، بسیار جای بحث وجود دارد. به طور معمول، ابرتورم به شرایطی گفته می گردد که نرخ تورم ماهانه از 50 درصد فراتر رود. بر اساس آخرین آمار اعلام شده نرخ تورم نقطه ای (درصد تغییر شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل) 5/ 22 درصد است. نقدینگی نیز تا سرانجام سال 98 نرخ رشدی معادل 3/ 31 درصد را ثبت نموده است. در این شرایط دلار نیز افسارگسیخته مرزهای جدیدی را فتح می نماید و از ابتدای سال تا به امروز رشد 69 درصدی را تجربه نموده است. برای مقایسه متغیرهای مورد نظر بین ایران و ونزوئلا، نوسان شاخص کل بورس تهران از ابتدای سال 2020 میلادی مورد آنالیز نهاده شد و رشد 365 درصدی را در این بازه زمانی نشان داد. در این شرایط با تعدیل اثر تورم بر شاخص کل بورس تهران، بازدهی این نماگر از ابتدای سال 2020 (12 دی 98) تا به امروز حدود 325 درصد برآورد می َگردد. اما ونزوئلا چه شرایطی دارد؟

جاماندن بورس کاراکاس از تورم

ونزوئلا از سال 2013 میلادی و با به قدرت رسیدن نیکلاس مادورو، با رشد فزاینده تورم روبرو شد به گونه ای که در سال 2013 و هنگامی که مادورو سکان ریاست جمهوری این کشور را بر عهده گرفت نرخ تورم سالانه این کشور 1/ 25 درصد بود و این عدد طبق آمار منتشر شده توسط بانک مرکزی ونزوئلا در ماه مه امسال 2297 درصد نسبت به مدت مشابه در سال گذشته رشد داشته است. طی این دوره ونزوئلا تورم 2 میلیون و 688 هزار و 670 درصدی در ماه فوریه 2019 را هم تجربه کرد که رکوردی کم سابقه در تاریخ محسوب می گردد. مطابق آماری که صندوق بین المللی پول از رشد مالی ونزوئلا منتشر نموده است این کشور در سال 2019 رشد منفی 35 درصدی داشته است. البته یکی از نکاتی که درباره آمار مالی این کشور قابل توجه است، عدم انتشار بسیاری از شاخص های مالی توسط دولت و نهادهای مالی این کشور است. به طور مثال، از نرخ بیکاری ونزوئلا هیچ آمار دقیق و مشخصی در دسترس نیست. در سال 2019 بانک مرکزی ونزوئلا نرخ بیکاری را حدود 9 درصد گفت، اما صندوق بین المللی پول اواخر ماه مه گفت که تخمین این نهاد از نرخ بیکاری در ونزوئلا حدود 50 درصد است. ارزش دلار در برابر پول ملی ونزوئلا از ابتدای امسال میلادی تا به امروز 5/ 345 درصد رشد نموده است که از دلایل اصلی این کاهش ارزش پول ملی، تزریق افسار گسیخته نقدینگی به بازار است. البته از میزان نقدینگی تزریق شده به بازار نیز آمار قابل استنادی در دسترس نیست. در این شرایط شاخص بورس کاراکاس، به عنوان اصلی ترین بازار مالی ونزوئلا امسال میلادی را با عدد 90 هزار و 224 شروع کرد و تا روز 7 ژوئن 270 درصد رشد داشته است و اکنون عدد شاخص روی 333 هزار و 877 نهاده شده است. اما با توجه به تورم بالا در این کشور، نرخ تعدیل شده شاخص بورس کاراکاس در سال 2020 به منفی 4/ 7 درصد می رسد.