بیانی ساده از کاداستر - دیار سلمان

از وبلاگ شارژر دیدن فرمایید.

گروه دانشگاه خبرنگاران- زهرا گروسی؛* از قرن ها پیش به منظور حفظ محیط و محدوده ای بنام ملک که مردم در قالب یکسری مقررات و محدودیت ها در آن زندگی یا کار می نمایند، روش ها و شگرد های مختلفی بکار گرفته شده است. مهمترین دستاورد بشر در حال حاضر که می تواند جایگزین کوشش های سابق در این خصوص شود، کاداستر است. در این یادداشت ضمن تعریفی مختصر از کاداستر و تاثیرات مفید آن از نقطه نظر اقتصادی، زیست محیطی و.. به بیان تفاوت نقشه بردار با نقشه بردار کاداسترو درنتیجه، لزوم وجود رشته کاداستر از گرایش نقشه برداری مورد آنالیز قرار می گیرد.

برای این امر تعریفی از مفهوم کاداستر ضروری می باشد. کاداستر چیست؟ به ساده ترین بیان تلفیقی است از دو نوع اطلاعات مکانی و توصیفی است که اطلاعات مکانی در قالب نقشه های دقیق با مقیاس های متناسب و اطلاعات توصیفی در قالب بانک های اطلاعاتی شامل اطلاعات مالکیت، قیمت، کاربری و دیگر معینات فیزیکی (عمر بناو..) است که در یک سیستم یکپارچه اطلاعاتی جمع آوری و به روزرسانی می شود. به طور کلی کاداستر، نقشه برداری ثبتی است، یعنی نقشه برداری که ارزش حقوقی داشته باشد و بتوان بر اساس مرز های آن سند مالکیت صادر کرد.

برای روشن شدن موضوع به صورت مختصر تعریفی از نقشه؛ کاداستر و سپس اختلاف آن ها بیان می کینم. نقشه اراضی و املاک دارای ویژگی هایی است که یکی از این خصوصیات مقیاس نقشه است. منظور از مقیاس نقشه اراضی و باغات و…این است که عین آن ها در طبیعت وجود دارد، ولی به میزان یعنی (مقیاس) کوچک شده است. از ویژگی های دیگر نقشه داشتن شکل هندسی است. در گذشته برای تثبیت موقعیت اراضی و املاک و معین بودن محدوده هر ملک در تعریف حدود آن در عوارض موجود در طبیعت مانند رودخانه و جاده و… استفاده می شد علاوه بر آن برای معین شدن حدود و ثغور از نقاط ثابت مصنوعی که ایجاد می کردند، بهره برداری می شد که به آن میله گذاری گفته می شد. با گذشت سال ها؛ افزایش ارزش اراضی و تغییر اراضی طبیعی بر اثر فرسایش و عدم به دست آمدن میله های منصوبه، موجب بروز اختلافات ملکی شدند. اما نقشه های کاداسترپیشرفته ترین این نقشه ها است که با تثبیت نقاط ثابت بر اساس طول و عرض جغرافیایی غیرقابل تغییر است و شرایط هر نقطه از خاک پهناور کشورمان با مراجعه به آن معین می شود و از بروز اختلافات پیشگیری می نماید و مانع از زمین خواری شود.

هدف اصلی از نقشه های کاداستر کسب نوعی درامد برای دولت می باشد. در حقیقت نوعی پرداخت عادلانه اقتصادیات می باشد. از دیگر اهداف کاداستر می توان به تثبیت مالکیت اشاره نمود؛ به این صورت که با ثبت دقیق اطلاعات املاک و اشخاص مختلف و بایگانی و نگهداری این اطلاعات، مالکیت افراد حفظ شود. برای تهیه نقشه کاداستر به دو طریق می توان عمل کرد، یکی زمینی که مقرون به صرفه نیست و دیگری به صورت هوایی که این روش مطلوب است که باید با پرواز عکسی بر اساس مقیاس مورد نظر تهیه کرد و سپس عکس ها دارای ابهاماتی مانند سایه ها که متخصصین با مراجعه به محل نسبت به شفاف سازی اقدام می نمایند و سپس در بخش فتوگراتمری تبدیل به نقشه می شود و در نهایت اطلاعات توصیفی به آن الحاق می شود. از جمله کاربرد های نقشه های کاداستر این است که با استفاده از آن ها می توان اطلاعات جامع و کاملی از املاک و اراضی تهیه کرد تا به یاری آن حدود قلمرو و همچنین موقعیت و ارزش آن ملک را معین نمود، بروز دعوا ها و مسائل در مورد املاک را کاهش و از انجام کلاهبرداری و زمین خواری جلوگیری می شود.

کاداستر به طورکلی به سه دسته تقسیم میشود: حقوقی (از این نوع کاداستر بیشتر برای پشتیبانی سیستم ثبت زمین و املاک و تثبیت حقوق مالکیت استفاده می شود) کاداستراقتصادی (فعالیت این کاداستر به عنوان ابزار اطلاعاتی در حوزه معاملات و اقتصادیات املاک و مستغلات است) کاداسترجامع یا چندمنظوره (در کاداستر جامع علاوه بر اطلاعات کاداستر حقوقی و اقتصادی دیگر اطلاعات متعلق به موقعیت و داده مکانی مورد نظر ذخیره و به روز رسانی می شود). اجرای کاداستر جامع مزایایی از جمله: کاهش پرونده های زمین خواری، کاهش پرونده های ورودی به قوه قضائیه، کنترل قیمت زمین و مسکن، سیاست گذاری و برنامه ریزی کلان و مدیریت شهری را در پی خواهد داشت. البته همه این موارد از کارکرد های حداقلی کاداستر است و در صورت تحقق کاداستر اقتصادی و جامع به عنوان ابزار برنامه ریزی کلان در اقتصاد مسکن، مدیریت شهری و آمایش سرزمین ثمرات زیادی را به همراه خواهد داشت.

نقشه برداری زمینی و کاداستر از زیر شاخه های ژئوماتیک می باشند. نقشه برداری از زمین؛ تکنیک، حرفه، هنر و علم مشخص موقعیت های زمینی یا سه بعدی نقاط و فواصل و زوایای بین آن ها است. این نقاط معمولاً در سطح زمین قرار دارند و اغلب از آن ها برای مشخص نقشه ها و مرز ها برای مالکیت، مکان هایی مانند گوشه های ساختمان یا محل سطح ویژگی های زیرزمینی یا اهداف دیگر استفاده می شود. معمولا عملیات نقشه برداری شامل دو مرحله برداشت یا اندازهگیری و محاسبه و ارائه نتایج کار است. در مرحله اندازه گیری، از وسایل و دستگاه ها و نیز روش های مختلفی استفاده می شود تا داده های لازم برای مرحله دوم حاصل گردد.

نقشه برداری یکی از قدیمی ترین فن های مورد استفاده بشر بوده و از آن برای مشخص حدود اراضی استفاده می نموده اند. در حال حاضر ارزش بالای زمین ها در شهر های بزرگ باعث شده است در تهیه حدود املاک دقت بالایی را به کار ببرند و این دقت بالا لازمه اش تهیه نقشه های بزرگ مقیاس است. این نوع نقشه برداری که باعث تهیه نقشه های بزرگ مقیاس می شود را نقشه برداری ثبتی یا کاداستر گویند. نقشه برداری کاداستر زیرمجموعه کاداستر و نقشه برداری است که در ایجاد و استقرار مجدد مرز های املاک و مستغلات تخصص دارد. اگر اشتباهاتی در مرز های کاداستر انجام شود، هزینه های مرتبط با تاخیر پروژه می تواند نجومی باشد. یک نقشه بردار کاداستر باید از اصول اندازه گیری مکانی نقشه برداری عمومی و اصول قانونی مانند احترام به عناوین همسایه استفاده کند.

تهیه نقشه کاداستر در ایران به دلیل بالا بودن قیمت اراضی و املاک و بافت قدیمی بسیار مشکل است و احتیاج به دقت لازم از جمله نقشه های یک پانصدم دارد. باید توجه داشت نقشه های کاداستر فقط مختص استفاده حقوقی نیست بلکه کشور های صنعتی در تمام امور از جمله عمرانی سیاسی اقتصادی و.. از این نقشه ها بهره برداری می نمایند.

تنوع وظائف فنی و اجرائی و فعالیت های مختلفی که در عملیات کاداستر انجام می گیرد تخصیص رشته های مختلف در سطوح اموزشی و تجربی را ضروری می سازد. درحالی که درحال حاضردر هیچ یک از دانشگاه های کشوررشته ای تحت عنوان کاداستر وجود ندارد و. به رغم احتیاج مبرم کشور به علوم و فناوری های کاداستر، تنها چند واحد درسی آن هم به صورت پراکنده در دوره های تحصیلی دانشگاهی جاری در کشورمان در رشته هایی نظیر کارشناسی نقشه برداری وجود دارد که جوابگوی احتیاج های کشور علی الخصوص در سازمان ثبت نبوده و گسترش اجرای کاداستر و بکارگیری آن در کشور احتیاجمند نیرو های اموزش دیده در امر مربوط به کاداستر بوده و نیز احتیاجمند انجام فعالیت های پژوهشی در این خصوص است.

رشته کاداستر با رشته های نقشه برداری و حقوق ثبت و املاک، IT، و مدیریت دارای وجوه اشتراک کمی است که در این میان رشته حقوق ثبت اسناد و املاک درحال حاضر وجود ندارد و برفرض وجود نیز گنجاندن اکثر درس های رشته کاداستر درآن امکان پذیر نمی باشد.

زهرا گروسی- عضو کارگروه مطالبه گری طرح کاداستر ملی و برطرف موانع آن

انتشار یادداشت های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط خبرنگاران نیست و صرفاً منعکس نماینده نظرات گروه ها و فعالین دانشجویی است.