اقامت طولانی در فضا چه تاثیری بر مغز فضانوردان می گذارد؟ - دیار سلمان

به گزارش خبرنگاران و به نقل از گیزمگ، امروزه سازمان های فضایی به دنبال فرستادن فضانوردان به ماموریت های بلند مدت به مریخ و راه اندازی گردشگری فضایی هستند، اما محیط فضا چه تاثیری بر بدن انسان می گذارد؟ این سوالی است که ذهن دانشمندان ناسا را بیش از همه به خود مشغول نموده است.

مطالعه جدید و جالب محققان دانشگاه فلوریدا(UF) کوشش نموده است تا به این سوال پاسخ دهد و بعضی از تغییرات در مغز فضانوردان را قبل و بعد از ماموریت های فضایی کشف کند.

این مطالعه توسط دانشمندان دانشکده فیزیولوژی کاربردی و حرکت شناسی دانشگاه فلوریدا اجرا شده است که با همکاری مرکز فضایی جانسون ناسا اسکن مغزی 15 فضانورد مختلف ناسا را قبل و بعد از انجام ماموریت تجزیه و تحلیل کردند.

ارزیابی اسکن ها تغییرات در ماده سفید مغز فضانوردان را در مناطق مربوط به حرکت و اطلاعات حسی نشان داد. این تغییرات به عنوان زوال توصیف شده اند و طبق گفته های دانشمندان شبیه آن چیزی است که به طور طبیعی در پیری در بدن انسان رخ می دهد، اگر چه که این تغییرات در فضا با سرعت بسیار بیشتری اتفاق می افتند.

اما شاید جالب ترین چیزی که در این مطالعه به دست آمد شواهدی بود که از مایعات مغزی جمع شده در مخ(cerebrum) پس از پرواز فضایی خبر می داد. مخ بخش بزرگی از مغز است که قشر مغز را در خود جای می دهد و حوض های مایع جمع آوری شده در زیر آن بدان معنی است که مغز فضانوردان اساسا در ماموریت هایشان در فضای میکرو گرانشی در جمجمه شان شناور می گردد.

راشل سیدلر استاد دانشکده بهداشت دانشگاه فلوریدا می گوید: ما می دانیم که مایعات در سفر فضایی به سمت سر حرکت می نمایند. هنگامی که عکس ها و ویدیوهای فضانوردان در فضا را مشاهده می کنید، چهره های آنها اغلب پف نموده به نظر می رسد، چرا که تقریبا گرانشی در آنجا وجود ندارد که مایعات بدن آنها را به پایین بدن شان راهنمایی کند.

بنابراین دانشمندان بر این باورند که این اثر، جایی که کمبود جاذبه باعث ایجاد مایع اضافی در جمجمه می گردد، ممکن است عامل چیزی باشد که به عنوان سندرم عصبی-عضلانی وابسته به سفر فضایی شناخته می گردد. این سندرم منجر به اثرات فیزیولوژیکی بر بدن انسان می گردد که بر اثر سفر به فضا و اقامت طولانی مدت در آن اتفاق می افتد.

سیدلر می گوید: این سندرم می تواند بر روی عصب بینایی نیز تاثیرگذار باشد و باعث ایجاد تغییرات بصری و صاف شدن بعضی قسمت های چشم گردد.

خوشبختانه دانشمندان بر این باورند که زوال ماده سفید پس از چند هفته بازگشت به زمین معکوس می گردد و مغز می تواند خود را بازیابی کند. البته اثرات این سندرم ممکن است تا مدتی فضانوردان را درگیر کند.

دانشمندان می گویند حتی کم تحرکی و بی تحرکی در زمین هم تاثیر مشابهی بر روی بازوها و پاها دارد و منجر به کمتر شدن حس آنها و کندتر شدن انتقال احساس به مغز می گردد.

سیدلر می گوید: شیوه زندگی بسیاری از افراد جهان در حال حاضر بسیار کم تحرک است. البته تاثیر آن به اندازه اقامت در فضا نیست، اما اگر ما تحرک نداشته باشیم و بدن خود را به کار نگیریم آثار مشابهی را تجربه خواهیم کرد.

این تحقیق در مجله JAMA Neurology منتشر شده است.